Kurs SteMi - Lekcja 01

Zainspirowany pojedynczym (sic!) zapytywaniem do poprzedniego wpisu, postanowiłem wrzucić próbkę dokumentu systemowego mojego systemu SteMi, który uprawiam z powodzeniem od lat kilkorga. Jak napisałem poprzednio, wciąż brak mi metody składania głosek SZW-SZF, odpowiednio też ŻW, co skutkuje też na takie rzadzizny jak DRZW, TRZW, ale w stenografii dałoby się użyć też do SZEW-SZEF, -SZÓW, SZOW-SZOF, może i SZAW-SZAF itp. Czyli boli. Może ktoś będzie miał pomysł?

Zaczynamy kurs SteMi

System swój nazwałem SteMi (z wywijaniem czcionką dla utrudnienia). Pierwsza sylaba nazwy to hołd wobec stenografii. Druga sylaba to podziękowanie dla Mierosława Sucheckiego, którego system, stworzony pod koniec XIXw. zainspirował mnie do porzucenia prac nad metodami geometrycznymi i podjęcia badań nad metodą kursywną.

Symbol systemu SteMi

Zacznę od krótkiego objaśnienia:
Na obrazkach i w tekście wystąpią 3 kolory - czarny, czerwony i niebieski. Czarny to kolor zwykłego przekazu. Czerwony to żądanie uwagi i koncentracji. Niebieski to objaśnienia.

Skoro już mój system interesuje 1. osobę,

może warto się wziąć za pisanie dokumentu 

systemowego?

No to zaczynamy:

Co jakiś czas pomiędzy osobisty bełkot blogowy, który tu nazywać się będzie kursem SteMi, wplatać będę inspirujące kawałki napisane systemem. Jest to ćwiczenie dla mnie i dla Szanownych Czytelników. Pozwala np.ocenić, czy system działa. Zanim przekażę dość wiedzy, żeby na jej bazie robić konkretne przykłady.

 Samogłoski: A Y , E Ę, U (U), O (O), Ą (Ą) (Ą), I (I)

To chyba wszystkie samogłoski?

Spółgłoski: K G , P B ,  H M , F(F) W(W) , S Z L , R

T D , Ś Ź , Ć DŹ , SZ Ż , CZ DŻ , C DZ Ł

To nie są wszystkie spółgłoski systemu! Niektóre pozostawiłem na Lekcję Drugą. 

Zwróćcie uwagę na sparowanie spółgłosek: w większości wypadków udało mi się ustanowić towarzystwo dla dźwięków podobnych z podobnych znaków. W stenografii walczą dwie tendencje. Jedna, to opisana przeze mnie wyżej, druga mówi, że znaki najszybciej pisane przypasować do najczęściej występujących głosek (w uproszczeniu, metoda Franciszka Ksawerego Gabelsbergera). Postanowiłem wybrać zasadę dla dźwięków podobnych znaki podobne (metoda Wilhelma Stolze), gdyż uważam, że dzięki temu być może tracę nieco na prędkości pisania, ale zwiększam czytelność i zmniejszam wymagania kaligraficzne systemu.

Jak widać, system jest fonetyczny, tj. ma opracowane znaki dla głosek języka polskiego, nie zaś odpowiedniki liter naszego alfabetu. Korzyść z tego jest np. taka, że nie ma problemów z ortografią, gdyż jest tylko jedno Ż, jedno U itp. Występują inne niuanse, o czym będzie więcej w dalszych częściach, ale wszystkie one podporządkowane są podstawowym celom: czytelności oraz szybkości pisania.

Tu zwracam uwagę, że w moim systemie postawiłem dwa cele, w odróżnieniu od samej szybkości, która jest celem większości systemów stenograficznych. A stało się tak dlatego, że dążeniem moim było stworzyć nie tyle sztywny system, co rodzaj narzędzia (po angielsku zwanego framework), metody do zbudowania sobie własnego systemu do pisania stenograficznego. W swojej podstawowej postaci zaś SteMi ma pozwolić zapisać każde słowo polskie w brzmieniu identycznym z naturalnym. Od tej reguły, oczywiście, zdarzają się nieliczne wyjątki, ale to naprawdę wyjątki.

Samogłoski się wznoszą, a spółgłoski opadają!

 To jest podstawowa reguła tworzenia znaków systemu. Jest to też podstawowa wskazówka, jak należy znaki od siebie odróżniać w pierwszej kolejności, zarówno podczas pisania, jak i odczytu.

Do zobaczenia w lekcji nr 2.